Proces oddzielania różnorakich składników mieszaniny opiera się na różnorodnych metodach fizycznych i chemicznych, wśród których destylacja odgrywa ważną rolę. Polega ona na podgrzewaniu cieczy do momentu jej parowania, a następnie na skraplaniu powstałej pary, co umożliwia na pozyskanie substancji o innej temperaturze wrzenia niż pozostałe składniki. Taka technika jest wykorzystywana zarówno w oczyszczaniu wody, jak i w ekstrakcji substancji lotnych, takich jak olejki eteryczne, które są cennymi komponentami pozyskiwanymi z roślin.

Destylacja wody to proces, w którym usuwa się zanieczyszczenia stałe, rozpuszczone sole, mikroorganizmy oraz inne substancje chemiczne, które mogą znajdować się w wodzie. Podgrzewanie wody prowadzi do jej odparowania, a następnie para wodna jest chłodzona i skraplana, co skutkuje otrzymaniem cieczy o zmniejszonej zawartości zanieczyszczeń (zobacz również: głowica do destylatora). Woda po takim procesie odbiega od wody surowej przede wszystkim pod względem czystości, co może posiadać znaczenie w zastosowaniach laboratoryjnych, przemysłowych czy również w urządzeniach, gdzie wymagana jest woda o określonych parametrach. Forma ta umożliwia na eliminację składników, które nie odparowują razem z wodą, jednak nie usuwa wszystkich możliwych zanieczyszczeń, w szczególności tych lotnych o niskiej temperaturze wrzenia.

W przypadku olejków eterycznych destylacja na prawdę często odbywa się z wykorzystaniem pary wodnej. Polega ona na przepuszczeniu pary wodnej przez materiał roślinny, co sprawia uwalnianie się lotnych substancji zapachowych. Powstała mieszanina pary i olejku jest następnie schładzana, a dzięki różnicy w gęstości i rozpuszczalności, olejek oddziela się od wody (zobacz: destylatory). Proces ten umożliwia pozyskanie naturalnych olejków, które są szeroko stosowane w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym oraz aromaterapii. Natomiast efektywność destylacji uzależniony jest od wielu czynników, takich jak rodzaj surowca, temperatura, czas trwania procesu a także właściwości samego olejku.

Zarówno destylacja wody, jak i destylacja olejków eterycznych wymaga dobrego sprzętu, który umożliwia na kontrolę temperatury i ciśnienia podczas procesu. Różnorakie techniki destylacji mogą być stosowane w zależności od potrzeb, przykładowo destylacja prosta, destylacja frakcyjna albo destylacja z parą wodną. W praktyce dobór metody i parametrów procesu wpływa na czystość uzyskiwanych substancji oraz na ich właściwości fizyczne i chemiczne. Destylacja pozostaje jednym z zasadniczych sposobów rozdzielania mieszanin, chociaż jej efektywność i przeznaczenie są określone przez specyficzne warunki i charakterystykę przetwarzanych materiałów.

Zobacz również: kolumna do destylacji.